Waarom is privacy nou écht belangrijk?

‍Omdat het bijna 25 mei is, maken we voor de verandering een uitstapje naar een longread over waarom privacy nou écht belangrijk is. Sinds het nieuws dat Facebook & Cambridge Analytica persoonlijk identificeerbare informatie hadden verzameld van zo’n 87 miljoen Facebook-gebruikers (of meer) is de discussie rondom privacy weer stevig opgebloeid. En met 25 mei voor de deur, des te meer.

De gegevens van Facebookgebruikers zouden zijn gebruikt om de mening van kiezers te beïnvloeden. En het zouden politici zijn die de bedrijven hadden ingehuurd. Te midden van de publieke verontwaardiging en gevallen aandelenkoersen, had Facebook besloten zich toch maar te verontschuldigden.

Voor een heel aantal burgers zijn de inbreuken op onze privacy inmiddels business as usual. Maar vanwaar de opwinding? Uiteindelijk hebben we toch niets te verbergen? We kiezen er toch ook zelf voor om onze persoonsgegevens met deze bedrijven te delen?

Waarom Privacy niet belangrijk zou zijn.

Er gaat een heel aantal argumenten rond waarom privacy niet als waardevol beschouwd zou kunnen worden. Zo zou een beschermd privébelang even goed uitgelegd en beschermd kunnen worden door andere belangen of rechten, met name het recht op eigendom en lichamelijke integriteit. Privacybelangen zouden niet onderscheidend zijn, omdat de persoonlijke belangen die ze beschermen economisch niet efficiënt zijn. En privacybelangen zouden niet gebaseerd zijn op een ‘adequate juridische doctrine’.

Het meest gebruikte argument is dat privacy schadelijk is voor vrouwen en anderen, omdat het wordt gebruikt als een schild om ze te domineren en te beheersen, ze het zwijgen op te leggen en misbruik te verbergen. Hieruit komt het welbekende argument ‘ik heb niets te verbergen’ naar voren. De vraag is echter of ‘ik heb niets te verbergen’ wel een echte privacykwestie is? Wordt hier bijvoorbeeld niet alleen maar een vraag over een bepaalde soort vrijheid gesteld? Privacy gaat namelijk over hele andere dingen.

1) Controle over informatie

Eén interpretatie van privacy is het vermogen om zelf te bepalen wanneer, hoe en in welke mate informatie over jou wordt doorgegeven aan anderen. Hiermee creëer je de voorwaarde om geen persoonlijke informatie over jou bekend te laten maken of anderen de mogelijkheid te geven om hier bezit over te krijgen. Hierdoor wordt privacy een morele waarde voor mensen die individualiteit en vrijheid waarderen.

2) Persoonlijkheid

In de ruimere zin kan privacy gezien worden als jouw ‘ongeschonden persoonlijkheid' die wordt beschermd door privacy. Privacy definieert hiermee wat het betekent om mens te zijn. Privacy is namelijk de ruimte waarin niet alleen je acties, maar ook je gedachten en gevoelens zich ophouden. Om je persoonlijk te kunnen ontwikkelen, is het belangrijk om zelf te bepalen welke persoonlijke informatie je wil delen met anderen en welke niet. Privacyrechten zijn dan belangrijk, omdat ze bescherming bieden tegen inbreuk op iemands persoonlijke ontwikkeling.

3) Intimiteit

Privacy is ook waardevol omdat intimiteit zonder privacy onmogelijk zou zijn. Zoals beschreven is privacy gerelateerd aan en fundamenteel voor iemands ontwikkeling als individu. Maar privacy is ook noodzakelijk om intieme relaties te vormen op het gebied van respect, liefde, vriendschap en vertrouwen. Als je namelijk de controle over je eigen informatie hebt, kun je verschillende mate van intimiteit behouden. Want liefde, vriendschap en vertrouwen zijn alleen mogelijk als personen van privacy kunnen genieten en deze aan elkaar kunnen toekennen. Hiermee geeft privacy jou de vrijheid om jezelf en relaties met anderen te definiëren. Op deze manier is privacy ook nauw verbonden met respect en zelfrespect.

4) Sociale relaties

Privacy is noodzakelijk om verschillende sociale relaties te onderhouden, niet alleen intieme relaties. Privacy geeft je de mogelijkheid om te bepalen wie wat over je weet en wie toegang tot informatie over je heeft. Dit stelt je in staat om je gedrag te variëren bij verschillende mensen, zodat je verschillende sociale relaties kan onderhouden. Deze zullen niet allemaal intiem zijn. (Althans, dat hoop ik.) Privacy is niet alleen beperkt tot controle over informatie. Je vermogen om zowel de informatie als de toegang tot jou als persoon te bepalen, stelt je in staat om je relaties met anderen te onderhouden. Vandaar dat privacy ook verbonden is met je (facebook)gedrag en je (twitter)activiteiten.

5) Beperkte toegang

Ook is jouw privacy gerelateerd aan jouw toegankelijkheid voor anderen. Dat wil zeggen; wat anderen over ons weten, de mate waarin zij fysieke toegang tot ons hebben, en de mate waarin we het onderwerp zijn van hun aandacht. Echter resulteert dit vaak in een negatieve opvatting (negatieve privacy). Bezorgdheid over de toegankelijkheid en de uitbreiding van cameratoezicht hebben er bijvoorbeeld toe geleid dat de aandacht hier vaak worden gericht op het verlies van individuele privacy en privacybescherming. Het belang van beperkte toegang is echter bijna altijd gerechtvaardigd voor de individuele belangen die het beschermt: persoonlijke informatie, persoonlijke ruimtes en persoonlijke keuzes (positieve privacy).

Is privacy dan alleen belangrijk voor mensen zelf?

Nee. Omdat privacy de morele keuzes van burgers bevordert en aanmoedigt, versterk je de democratie. Het verhoogt het respect voor de keuze van een ander, voor zelfontplooiing en voor de integriteit naar elkaar toe. Het verbetert verschillende relaties die bijdragen aan een goed functionerende samenleving. Volgens hedendaagse wetenschap verbeteren privacy-normen niet alleen persoonlijke relaties, maar ook professionele relaties. Denk aan de arts en zijn patiënt, de advocaat en zijn cliënt, of de leraar en zijn student. Privacy verhoogt dus sociale interactie op verschillende niveaus. Een samenleving zonder respect voor privacy voor onszelf en anderen wordt een verstikkende samenleving. Privacy gaat over je persoonlijke ontwikkeling en persoonlijke informatie daar houden waar jij het wil. Het ‘ik heb niets te verbergen’ argument gaat over een gebrek aan vrijheid om het tegenovergestelde te doen.

Hierdoor wordt de bescherming van persoonlijke gegevens en het bieden van directe of indirecte controle over toegang tot die gegevens door anderen steeds belangrijker. Naast schade die veroorzaakt wordt door bijvoorbeeld toegang tot iemands wachtwoorden, kenmerken en verblijfplaats, kan een gebrek aan gegevensbescherming leiden tot ongelijkheid, onrechtvaardigheid en discriminatie. Maar dat is wellicht een onderwerp voor een andere blog. Wel wordt privacy hier beschreven als afzonderlijke waarde. In tijden van waardeconflicten zullen er altijd genuanceerde afwegingen gemaakt moeten worden. Dit vergt echter een zekere kennis en ervaring met ethiek.

Hulp nodig bij het implementeren van gegevensbescherming? Wij bieden adviseurs met een diepe kennis van verschillende vakgebieden, elk met hun unieke specialisme. Van het opzetten van een compleet privacy implementatietraject en het opstellen van procedures rondom datalekken, tot specialisten op het gebied van online identity en privacy binnen de financiële wetgeving.